Trądzik hormonalny. Co to jest?
Trądzik hormonalny wywołany jest zmianami poziomu hormonów w organizmie, powoduje nieestetyczne wypryski. Chociaż z układem wewnątrzwydzielniczym ściśle wiąże się również trądzik wieku młodzieńczego, to za trądzik hormonalny uznawana jest przypadłość występująca u osób dorosłych, głównie między 25. a 35. rokiem życia. Występuje głównie u kobiet.
Niedoskonałości na skórze powstają w wyniku nagromadzenia się sebum produkowanego w gruczołach łojowych. Wówczas dochodzi do zatkania kanalików odprowadzających tę wydzielinę na zewnątrz. Następnie na twarzy, ale też plecach, dekolcie i szyi pojawiają się bolesne guzki, krosty oraz grudki.
Za trądzik hormonalny u osób dorosłych odpowiadają androgeny, czyli męskie hormony płciowe. Należy do nich przede wszystkim testosteron, dihydrotestosteron, ale też androstenediol. Nieco rzadziej przyczyną może być podwyższone stężenie hormonów żeńskich, czyli estrogenów. Szczególnie przed pojawieniem się miesiączki, czy też w okresie menopauzalnym.
Zmiany trądzikowe typu hormonalnego mogą pojawiać się na skórze nie tylko w wyniku nadmiernego poziomu estrogenów i androgenów, ale także na skutek życia w przewlekłym stresie, zanieczyszczonym środowisku oraz uwarunkowań genetycznych.
Jak rozpoznać trądzik hormonalny?
Charakterystyczne objawy trądziku hormonalnego zależą od rodzaju hormonów. Androgeny wywołują zmiany skórne głównie na twarzy. To przede wszystkim okolica czoła, linii żuchwy i brody, a także szyi i pleców. Wśród niedoskonałości dominują głównie zaskórniki i grudki. Cera jest błyszcząca oraz tłusta, a zmiany trądzikowe często ulegają stanom zapalnym.
Przy wysokim poziomie estrogenów niedoskonałości pojawiają się na czole, nosie, brodzie i policzkach. Mają postać grudek i krostek, które najczęściej swędzą i pieką. Zanim pojawią się zmiany, skóra jest najczęściej zaczerwieniona. Jest to związane z rozszerzającymi się naczynkami krwionośnymi.
Jak zdiagnozować trądzik hormonalny u osób dorosłych?
Aby podjąć skuteczne leczenie trądziku hormonalnego, bardzo ważne jest przeprowadzenie badań. Leczeniem tego typu przypadłości zajmują się dermatolodzy i endokrynolodzy. Na podstawie próbki krwi pacjenta określa się stężenie hormonów takich jak:
- testosteron całkowity i wolny,
- DHEA (dehydroepiandrosteron),
- hormony tarczycy,
- FSH (hormon folikulotropowy),
- LH (hormon luteotropowy),
- insulina,
- prolaktyna.
Po uzyskaniu właściwych wyników badań podejmowane jest leczenie indywidualnie. Terapia trądziku hormonalnego trwa najczęściej kilka miesięcy. Pacjent stosuje preparaty doustnie oraz miejscowo w postaci: maści, żelów i kremów z nadtlenkiem benzoilu lub kwasem azelainowym. Trądzik leczy się też retinoidami oraz antybiotykami, takimi jak: klindamycyna, tetracyklina czy erytromycyna.
W leczeniu trądziku hormonalnego bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja i stosowanie dobranych kosmetyków. Zaniedbanie tego aspektu może spowodować nieskuteczność leczenia. Dlatego dobrze jest kierować się zasadą skin streaming, zgodnie z którą warto ograniczyć kosmetyki do minimum na rzecz ich jakości i potwierdzonej skuteczności. Najlepiej jest postawić na kosmetyki z przebadanym i potwierdzonym składem przez dermatologów i lekarzy, których regularne stosowanie poprawi kondycję cery. Takie produkty oferują marki La Roche Posay, Vichy i CeraVe.
Jak pielęgnować cerę z trądzikiem hormonalnym?
Do pielęgnacji cery z trądzikiem hormonalnym należy wybierać produkty bez silnych składników drażniących. Dobrze, jeżeli zawierają takie substancje aktywne jak:
- kwasy złuszczające, szczególnie migdałowy, glikolowy, salicylowy czy mlekowy,
- niacynamid,
- retinoidy (retinal i retinol),
- pantenol,
- ceramidy,
- glinka biała i zielona.
Ważne jest dokładne oczyszczanie cery rano i wieczorem. Warto wybrać do tego delikatny żel myjący przeciw niedoskonałościom od CeraVe z kompleksem trzech ceramidów odbudowujących barierę hydrolipidową, matującą i kojąca białą glinką, kwasem salicylowym przeciwdziałającym łojotokowi i niacynamidem, który wspomaga regenerację skóry i działa kojąco.
Kolejnym krokiem w pielęgnacji cery z trądzikiem hormonalnym jest tonizowanie, które normalizuje pH skóry i przygotowuje cerę na kolejne kosmetyki. Dobrym wyborem będzie tonik do twarzy Vichy Normaderm ze składnikami peelingującymi i łagodzącymi. Odpowiednim działaniem będzie również stosowanie dwa razy w tygodniu peelingów enzymatycznych.
Aby odpowiednio uporządkować rutynę pielęgnacyjną i jednocześnie dostarczać cerze wszystkich niezbędnych składników, warto kierować się zasadą skin cycling. To czterodniowy cykl pielęgnacyjny kosmetykami o nieco innym przeznaczeniu. Pierwszego dnia stosuje się dokładne oczyszczanie cery, drugiego – retinoidy, a trzeciego i czwartego – nawilżanie i regenerację. Piątego dnia cykl zaczyna się od nowa.
Jaki krem na trądzik hormonalny będzie najlepszy?
W leczeniu i pielęgnacji cery z trądzikiem hormonalnym ważny jest również odpowiedni krem. Taki produkt powinien mieć lekką formułę, która jednocześnie będzie niekomedogenna, czyli nie spowoduje zatykania porów. Ważne jest, aby miał właściwości matujące i nawilżające, wspomagał regenerację bariery hydrolipidowej skóry, a jednocześnie wpływał na zmniejszanie i korygowanie zmian zapalnych.
Odpowiednim wyborem będzie krem korygujący niedoskonałości do skóry trądzikowej Normaderm Phytosolution od Vichy. Zawiera on dogłębnie oczyszczający kwas salicylowy pochodzenia naturalnego, ujędrniający i nawilżający kwas hialuronowy oraz lizat fermentacyjny produktu bakterii bifida, który regeneruje barierę hydrolipidową.
W codziennej pielęgnacji warto też zwrócić uwagę na sposób nakładania poszczególnych kosmetyków. Warta uwagi jest tu zasada skin flooding, zgodnie z którą kolejne produkty nakłada się, zanim wchłoną się poprzednie, co pozwala spotęgować działanie składników aktywnych.
Źródła:
- Biegaj M., Trądzik pospolity i jego leczenie, „Kosmetologia Estetyczna” 2017, nr 2, s. 155–158.
- Chałubek A., Faruga-Lewicka W., Kardas M., Rola stresu, rytmu okołodobowego oraz zmian hormonalnych w trądziku późnym, Aesth Cosmetol Md. 2022, nr 11.4, s. 131–136.
- Choręza P. Trądzik hormonalny – objawy, leczenie, przyczyny, Diagnostyka 19.04.2023; online: https://diag.pl/pacjent/artykuly/tradzik-hormonalny-objawy-leczenie-przyczyny/ (dostęp 6.04.2024).
- Grabowska M., Trądzik hormonalny. Jak pielęgnować cerę?, Gemini 6.07.2023; online: https://gemini.pl/poradnik/artykul/tradzik-hormonalny-przyczyny-objawy-leczenie/ (dostęp 6.04.2024).
- Sobjanek M. i inni, Rola czynników hormonalnych w etiopatogenezie i terapii trądziku pospolitego, Adv Dermatol Allergol 2006, nr 23, s. 266–272.
