Co to jest trądzik różowaty?
Trądzik różowaty (łac. Acne rosacea) jest chorobą o charakterze zapalnym. To schorzenie przewlekłe, które w początkowym etapie obejmuje jedynie centralną część twarzy, a następnie może rozprzestrzeniać się także na czoło, brodę i uszy. pojawia się nie tylko rumień, ale także dokuczliwe krosty, grudki czy pajączki naczyniowe. Mogą wystąpić różne postaci tej choroby, dlatego nieco odmienne mogą być objawy.
Podłoże trądziku różowatego pozostaje nieznane. Wskazuje się, że związane jest z nadmierną ekspozycją na słońce, zaburzeniami hormonalnymi i stresem. Trądzik różowaty dotyka głównie osób o jasnej karnacji i pojawia się najczęściej pomiędzy 30. a 55. rokiem życia.
Rodzaje trądziku różowatego i objawy
Podstawowym objawem jest charakterystyczny napadowy rumień, który z czasem ulega utrwaleniu. W miarę rozwoju schorzenia pojawiają się także pajączki naczyniowe, czyli teleangiektazje. To drobne poszerzone naczynia krwionośne znajdujące się tuż pod naskórkiem. W jednym z ostatnich stadiów rozwoju trądziku różowatego można dostrzec na powierzchni skóry także stany zapalne w postaci grudek i krostek. Towarzyszy temu najczęściej uczucie swędzenia, pieczenia oraz szczypania. Charakterystyczny jest również obrzęk, a także wysuszenie cery. Czasami może też dojść do zwłóknienia oraz przerostu gruczołów łojowych.
Obecnie wyróżnia się pięć rodzajów trądziku różowatego:
- grudkowo-krostkowy – utrwalony rumień obejmuje środkową część twarzy, towarzyszą mu również charakterystyczne grudki i krostki;
- teleangiektatyczno-rumieniowy – poza rumieniem widoczne są również popękane naczynka krwionośne;
- oczny – to stan zapalny o charakterze przewlekłym obejmujący brzegi powiek, ale również rogówki i spojówki. Typowe są nawracające jęczmienie, gradówki, ale też takie objawy jak łzawienie, pieczenie i swędzenie oczu czy światłowstręt. Jest to nietypowa postać trądziku różowatego;
- ze zmianami przerostowymi – w miejscu zmian skóra jest znacznie pogrubiona. Pojawiają się zmiany przerostowe, także o charakterze guzowatym. Często dochodzi tam do stanów zapalnych mieszków włosowych;
- ziarniniakowy – to bardzo specyficzna postać trądziku różowatego, w której występują twarde guzki i grudki o kolorze żółtym, czerwonym i brązowym. Zmiany tego typu mogą powodować bliznowacenie.
Trądzik różowaty – przyczyny
Konkretne przyczyny pojawiania się trądziku różowatego nie są znane. Zwykle mówi się o wielu czynnikach oddziałujących jednocześnie. Są to:
- nadmierna ekspozycja na promieniowanie naturalne i solarium,
- przebywanie w środowisku z wysoką temperaturą (to m.in. sauna, ale też intensywne suszenie włosów gorącym nawiewem w słabo wentylowanym pomieszczeniu),
- palenie papierosów i picie dużej ilości alkoholu,
- nieodpowiednia pielęgnacja skóry i zły dobór kosmetyków (to szczególnie produkty zawierające mentol, aceton, alkohol denaturowany, intensywne dodatki zapachowe lub spieniające),
- narażenie skóry na działanie zróżnicowanej temperatury,
- zażywanie glikokortykosteroidów, statyn i leków mających wpływ na rozszerzanie się naczyń krwionośnych,
- intensywna suplementacja witaminy PP, B6 i B12,
- nieodpowiednia dieta, w tym spożywanie produktów bogatych w kapsaicynę, tyraminę czy histaminę,
- stosowanie dziennie twardej wody do pielęgnacji twarzy lub częste przebywanie w wodzie chlorowanej (np. na basenie).
Do występowania trądziku różowatego mogą się również przyczyniać uwarunkowania genetyczne oraz stres. Choć trądzik różowaty to dolegliwość najczęściej obserwowana u kobiet, niekiedy pojawia się także u mężczyzn.
Jak wyleczyć trądzik różowaty?
Przyczyny powstawania trądziku różowatego mają wieloczynnikowy charakter, dlatego leczenie powinno się odbywać pod opieką specjalisty i polegać na stosowaniu przepisanych środków specjalistycznych oraz właściwej pielęgnacji.
Całkowite wyleczenie trądziku różowatego jest niezwykle trudne. Najczęściej mówi się o zminimalizowaniu widoczności zaczerwienienia, przekrwienia oraz charakterystycznych zmian. Dobrane środki lecznicze oraz właściwa pielęgnacja wspomagają ustąpienie trądziku.
W zależności od stanu pacjenta, nasilenia objawów oraz charakteru schorzenia w leczeniu stosuje się maści, kremy i żele zawierające nadtlenek benzoilu, kwas azelainowy, metronidazol czy sulfacetamid sodowy. Niekiedy też wprowadzane są antybiotyki, takie jak tetracykliny i izotretynoina.
Jak pielęgnować cerę z trądzikiem różowatym?
W pielęgnacji cery z trądzikiem różowatym ważne jest delikatne oczyszczanie i peeling enzymatyczny dwa razy w tygodniu. Istotne jest także stosowanie toniku o właściwym pH oraz przygotowującym skórę na nałożenie odpowiednio dobranych kremów. Warto zastosować odświeżający żel do mycia twarzy Purete Thermale od Vichy z wodą wulkaniczną Vichy i ekstraktem z nasion moringi.
Podczas wyboru kremu warto kierować się zasadą skin streaming polegającą na ograniczeniu kosmetyków do niezbędnych, ale o potwierdzonym działaniu. Aby skutecznie leczyć, powinny być przebadane dermatologiczne. Takie produkty proponują marki Vichy, CeraVe i La Roche Posay. Idealnym wyborem będzie ochronny krem nawilżający Toleriane Rosaliac AR SPF 30 od La Roche Posay z wodą termalną, witaminą E i bakteriami Sphingobioma, które wspomagają mikrobiom skóry w pełnieniu funkcji ochronnych skóry. Formuła nie zatyka porów, nie sprzyja powstawaniu zaskórników i wyprysków, zmiękcza, regeneruje i intensywnie nawilża.
Podczas pielęgnacji skóry z trądzikiem różowatym dobrze jest także wprowadzić zasadę skin flooding, czyli „zalewanie” cery składnikami aktywnymi poprzez nakładanie kolejnych preparatów kosmetycznych, zanim poprzednie całkowicie się wchłoną.
W leczeniu trądziku różowatego istotna jest dieta z ograniczeniem: serów pleśniowych, ostrych przypraw, tłustych ryb morskich, czekolady, czerwonego wina, kakao, roślin strączkowych, cytrusów, nabiału, fig, śliwek, bakłażanów i bananów.
Źródła:
- Czarnecka A., Tymicka J., Trądzik różowaty–postacie kliniczne i leczenie, „Postępy Dermatologii i Alergologii” 2005, nr 3, s. 156–160.
- Franciszek-Pieniążek D., Trądzik różowaty – leczenie, objawy trądziku różowatego, Medicover 1.12.2017; online: https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/tradzik-rozowaty-leczenie-objawy-tradziku-rozowatego,3668,n,192 (dostęp: 6.04.2024).
- Picardo M., Eichenfield L. F., Tan J., Acne and rosacea, „Dermatology and therapy” 2017, nr 1, s. 43–52.
- Śmietańska N., Faruga-Lewicka W., Kardas M., Czynniki wpływające na przebieg trądziku różowatego, Aesth. Cosmetol. Md. 2022, nr. 11, s. 161–166.
- Trądzik różowaty – jak pozbyć się uporczywego rumienia?, Vichy.pl 17.11.2023; online: https://www.vichy.pl/blog/tradzik-rozowaty-%E2%80%93-jak-pozbyc-sie-uporczywego-rumienia/vmag79064.aspx (dostęp: 6.04.2024).
- Zip C., The role of skin care in optimizing treatment of acne and rosacea, „Skin Therapy Lett” 2017, nr 3, s. 5–7.
