Czym są peptydy?
Zaliczane są do związków organicznych, ponieważ zawierają cząsteczkę węgla. Każdy peptyd składa się z aminokwasów, dwóch lub więcej połączonych wiązaniem peptydowym. W porównaniu z białkami mają znacznie większą zdolność do przenikania w głąb skóry. Są naturalnym składnikiem skóry, jak: kolagen, kwas hialuronowy i ceramidy.
Peptydy mają pobudzać komórki tkanki łącznej (fibroblasty) do wytwarzania kolagenu w skórze. Zwiększa to jędrność i elastyczność skóry i przyczynia się do mniejszej widoczności zmarszczek. Peptydy i fibroblasty poprawiają owal twarzy oraz wzmacniają i ujędrniają skórę.
Peptydy i ich rodzaje
Peptydy w kosmetykach są substancjami wytwarzanymi syntetycznie, które w zależności od budowy i struktury pełnią nieco odmienne funkcje. Dlatego można wymienić różne rodzaje peptydów. Są to neuropeptydy, peptydy sygnałowe i peptydy miedziowe. Wszystkie określa się mianem peptydów biomimetycznych.
Neuropeptydy – zapobieganie zmarszczkom mimicznym
Neuropeptydy to związki, które blokują przekaźniki w układzie nerwowo-mięśniowym, dlatego określone mięśnie nie wykonują gwałtownych skurczów i tym samym nie tworzą zagłębień, zwanych zmarszczkami mimicznymi. Mechanizm działania neuropeptydów przypomina działanie toksyny botulinowej stosowanej w zabiegach medycyny estetycznej.
Peptydem, który pozwala uzyskać opisany efekt, jest argirelina dodawana do kremów i preparatów kosmetycznych przeznaczonych do okolic oczu. Inne często stosowane neuropeptydy o podobnym działaniu to SNAP-7 i SNAP-8 powstające na skutek wydłużania łańcucha argireliny.
Jednym z silnie działających neuropeptydów jest także SynAke, którego działanie niektórzy porównują do jadu żmii. W składzie kosmetyków związek ten występuje pod takimi określeniami jak: Acetyl hexapeptide-8, Acetyl hexapeptide-3, Acetylo-oktapeptyd 1 i Dipeptide diaminobutyroyl benzylamide diacetate.
Peptydy sygnałowe – stymulowanie produkcji kolagenu i elastyny
Peptydy sygnałowe to związki pobudzające fibroblasty do wytwarzania w skórze kolagenu i elastyny, z biegiem lat zmniejsza się jej intensywność aż ulegnie całkowitemu zahamowaniu. Regularne stosowanie preparatów kosmetycznych zawierających ten związek wspomaga poprawę kondycji i napięcia skóry, korzystnie wpływa na jędrność i elastyczność oraz pozwala uwydatnić owal twarzy. Skóra staje się też bardziej napięta.
Wśród peptydów sygnałowych zawartych w kosmetykach najczęściej można znaleźć związki określane jako: Hexapeptide-10, Hexapeptide-11, Palmitoyl tripeptide-1 oraz Palmitoyl tripeptide-5.
Peptydy miedziowe – transport składników aktywnych
Miedziowe peptydy zawarte w kosmetykach określane są również jako peptydy nośnikowe. Są to związki, które łączą się z enzymami miedzi i nabierają właściwości intensywnie regenerujących uszkodzenia różnego typu skóry. Peptydy miedziowe są stosowane również w zabiegach z ingerencją w skórę i nakłuwaniem jej powłok. Związki te podobnie jak peptydy sygnałowe pobudzają fibroblasty do produkcji elastyny i kolagenu oraz napinają i ujędrniają skórę.
Stosowanie peptydów nośnikowych wiąże się z małym ryzykiem podrażnienia skóry, dlatego też polecane są również osobom z cerą wrażliwą i podatną na podrażnienia. Wykazują także działanie antybakteryjne i antyoksydacyjne. Produkty z ich dodatkiem to dobry wybór także dla osób z cerą trądzikową. Peptydy miedziowe zmniejszają wydzielanie melaniny w skórze, dlatego korzystnie wpływają na redukcję przebarwień.
Peptydy typu miedziowego na twarz najczęściej występują w kosmetykach pod takimi nazwami, jak: Copper Tripeptide-1 i Copper Lysinate/Prolinate.
Składniki aktywne i peptydy. Z czym łączyć je w kosmetykach?
Aby zastosować w codziennej pielęgnacji peptydy, warto wiedzieć, z jakimi związkami działają one korzystnie, a których preparatów lepiej ze sobą nie łączyć. Wówczas możliwe jest dokładne dopasowanie kosmetyków do swoich indywidualnych potrzeb i uzyskanie możliwie najlepszych rezultatów. Trzeba też pamiętać, że zastosowanie niektórych peptydów, takich jak argirelina daje widoczne efekty już po pierwszym użyciu. Na działanie innych związków peptydowych trzeba jednak poczekać.
Kosmetyki zawierające peptydy można jednocześnie łączyć z retinoidami , które wzmocnią działanie regenerujące i poprawią kondycję cery. Można też z powodzeniem stosować preparaty opóźniające procesy starzenia, zawierające m.in.: kwas hialuronowy, bakuchiol lub ceramidy. Wskazane jest również włączenie do pielęgnacji kosmetyków ze składnikami naturalnymi, a w szczególności olejami i masłem roślinnym.
Z czym nie stosować peptydów?
Podczas stosowania peptydów miedziowych należy wykluczyć preparaty zawierające kwasy AHA i BHA . Wiąże się to z niskim pH kwasów, co może osłabić działanie peptydów oraz je dezaktywować.
W czasie stosowania produktów z peptydami miedziowymi powinno się unikać kosmetyków z witaminą C, ponieważ peptydy zmniejszają jej dobroczynne właściwości ze względu na działanie chelatujące. Jeżeli jednak wskazane jest dostarczanie cerze obu tych składników, warto preparaty z peptydami nakładać np. wieczorem, a produkty z witaminami rano.
Podczas stosowania kosmetyków z peptydami należy zrezygnować również z peelingów enzymatycznych oraz chemicznych. Peptydy to związki z charakterystycznymi wiązaniami, a składniki peelingów mogłyby je zniszczyć i zablokować działanie peptydów.
Peptydy w kosmetykach. Jakie produkty wybrać?
Peptydy na twarz dostępne są w postaci wielu różnych produktów kosmetycznych. W codziennej pielęgnacji można zastosować łagodne toniki i żele myjące do twarzy, a także kremy przeznaczone na dzień i na noc. To propozycje o bardziej skoncentrowanym działaniu i najczęściej wzbogacone o dodatkowe składniki potęgujące właściwości. Pierwsze efekty stosowania takich kremów widoczne są zazwyczaj po kilku tygodniach regularnego stosowania.
Dla osób, które chcą zadziałać intensywnie, polecane są peptydy w postaci serum. To najczęściej duże stężenia związków, które pozwalają osiągnąć najbardziej zadowalające rezultaty w stosunkowo krótkim czasie.
- Zegarska B., et al., Dermocosmetics in dermatological practice. Recommendations of the Polish Dermatological Society. Cz. 1, „Dermatology Review” / „Przegląd Dermatologiczny” 2023; 110.2: 121–132.
- Kluczyk A., et al., Argireline: Needle‐Free Botox as Analytical Challenge, „Chemistry & Biodiversity” 2021; 18.3: e2000992.
- Padlewska K., Medycyna estetyczna i kosmetologia, Warszawa 2022.
- Raikou V., Varvaresou A., Panderi I., Papageorgiou E., The efficacy study of the combination of tripeptide-10-citrulline and acetyl hexapeptide-3. a prospective, randomized controlled study, „Journal of Cosmetic Dermatology” 2017; 16(2): 271–278.
